monumenta.ch > Ordericus Vitalis > Ordericus Vitalis, Historia ecclesiastica, p3, p14, XXI. Turbationes et rebelliones in Anglia. Stephanus rex captus est in Anglia ab Andegavensibus.
Ordericus Vitalis, Historia ecclesiastica, LIBER DECIMUS TERTIUS., , XX. Concilium Romanum. Audinus Ebroicensis episcopus. Gesta episcoporum Salesburiensis et Heliensis. Mathildis Andegavensis comitissa transfretat in Angliam. Eventus varii. <<< >>> XXII. Eventus varii post captionem regis Stephani. Finis huiusce Operis. Piae meditationes.
XXI. Turbationes et rebelliones in Anglia. Stephanus rex captus est in Anglia ab Andegavensibus.
1 Anno ab Incarnatione Domini 1141, Indictione IV, ingens turbatio in regno Anglorum exorta est, et repentina mutatio cum multorum detrimento subsecuta est. 2 Rannulfus enim comes Cestrae et Guillelmus de Raumara, uterinus frater eius, contra Stephanum regem rebellaverunt, et arcem quam Lincolniae ad tutandam urbem ipse possidebat, fraudulenter invaserunt. 3 Nam tempus, quo turrenses famuli per diversa dispersi fuerant, callide exploraverant, et tunc coniuges suas quasi causa ludendi ad arcem praemiserant. 4 Denique, dum ibidem duo comitissae morarentur, et cum uxore militis, qui turrim tueri debebat, luderent et confabularentur, Comes Cestrae exarmatus, et sine amictu quasi pro ducenda uxore sua, et tres milites, nemine aliquod malum suspicante, subsecuti sunt. 5 Et sic ingressi, repente vectes et arma quae aderant arripuerunt, et custodes regis violenter eiecerunt. 6 Deinde Guillelmus, et armati milites cum illo, ut antea dispositum fuerat, introierunt. 7 Et sic duo fratres turrim cum tota urbe sibi subiugaverunt. 8 Porro Alexander episcopus et cives eventum regi mandaverunt: quod audiens rex valde iratus est, et quod tantum facinus amicissimi eius, quibus magnos honores et dignitates auxerat, fecissent, miratus est. 9 Deinde post Natale Domini exercitum congregavit, Lincolniam confestim perrexit, auxilioque civium, fere XVII milites qui in urbe iacebant, noctu ex insperato comprehendit. 10 Duo vero comites cum uxoribus et familiaribus amicis in arce erant, subitoque circumvallati quid agerent anxii nesciebant. 11 Tandem Rannulfus qui iunior erat ac facilior et audacissimus, noctu cum paucis egressus est, et in Cestrensem provinciam ad suos profectus est. 12 Rodberto autem comiti de Gloucestra socero suo, aliisque amicis et parentibus suis querelam suam deprompsit, Gualos et exhaeredatos aliosque multos contra regem excivit, ac ut inclusis obsidione suffragaretur vires undecunque collegit. 13 In primis Mathildem Andegavorum comitissam expetiit, auxilium ab ea summopere poposcit, eique fidelitatem spopondit, eiusque gratiam pro velle suo impetravit. 14 Conglobata itaque armatorum multitudine, duo consules (Cestriae ac Gloucestriae) ad obsidionem appropiaverunt, atque ad pugnandum contra repugnantes sese praeparaverunt. 15 Porro quotidie de adventu inimicorum rumores audiens rex parvipendebat, nec eos tales esse ut tantos ausus praesumerent credebat; sed illos qui in arce clementiam eius obsecrabant, aptatis expugnari machinis cogebat. 16 Denique Dominica sexagesimae, dum sacra solemnitas Hypapanti Domini celebraretur, et ipse rex hostium phalanges iam adesse intueretur, proceres advocavit, consiliumque quid ageret ab eis inquisivit. 17 Quidam igitur persuaserunt ut ingentem familiam cum devotis civibus ad tutandam urbem constitueret, et ipse ad congregandum exercitum, de cunctis Angliae regionibus honeste diseederet, et rursus opportuno tempore, si hostes ibidem permansissent, ad expugnandum illos regali severitate remearet. 18 Admonebant etiam alii ut debita sacrae Purificationi S. Dei genitricis Mariae reverentia exhiberetur, et tempus praelii, nuntiis pacis intercurrentibus, commode protelaretur; ut, procrastinatione interposita, neutra pars confunderetur, nec humanus sanguis ad multorum dolorem funderetur. 19 Obstinatus autem princeps persuasioni prudentum obaudire contempsit, et praelium pro aliqua ratione induciari indignum duxit, sed protinus suos ad bellum armari praecepit. 20 Acies igitur pugnatorum prope urbem convenerunt, et, ordinatis utrinque turmis, bellum commiserunt. 21 Tres nimirum cohortes sibi rex constituit, et tres nihilominus contraria pars ordinavit. 22 In prima fronte regalis exercitus Flandri et Britones erant, quibus Guillelmus de Ipro et Alanus de Dinan praeerant; econtra vesana Gualorum caterva obstabat, quibus duo fratres Mariadoth et Kaladrius praeerant. 23 Rex ipse cum quibusdam pedes descendit, et pro vita sua regnique sui statu fortiter pugnavit. 24 Rannulfus autem comes econtra cum caeteris suis pedes descendit, et animosam legionem Cestrensium peditum ad stragem faciendam admodum corroboravit. 25 Rodbertus vero consul Gloucestriae, qui maximus erat in illa expeditione, Bassianis iussit aliisque exhaeredatis, ut ipsi pro recuperatione suarum haereditatum quas calumniabantur, haberent ictum certaminis. 26 In primis utrinque acerrime pugnatum est, et plurimus hominum sanguis effusus est. 27 In regis acie praecipui milites fuerunt, sed hostes nimia multitudine peditum et Gualorum praevaluerunt. 28 Sane Guillelmus de Ipro cum Flandrensibus, et Alanus cum Britonibus primi terga dederunt, et inimicos animosiores et socios formidolosiores reddiderunt. 29 In illo conflictu perfidia nequiter debacchata est; nam quidam magnatorum cum paucis suorum regi comitati sunt, suorumque satellitum turmam adversariis, ut praevalerent, praemiserunt. 30 Sic nimirum domino suo fidem suam mentiti sunt, meritoque periuri et proditores diiudicari possunt. 31 Gualerannus autem comes et Guillelmus de Guarenna frater eius, Gislebertus de Clara, et alii Normannorum atque Anglorum praeclari equites, ut primam cohortem fugisse viderunt, territi et ipsi terga dederunt. 32 Porro Balduinus de Clara et Richardus Ursi filius, Engelrannus de Saia et Ildebertus de Laceio praelianti regi fideliter adhaeserunt, et usque ad defectionem viriliter cum illo certaverunt. 33 Stephanus autem rex fortium actuum antecessorum suorum memor fortiter dimicavit, et quandiu tres secum pugiles habuit, ense vel securi Norica, quam quidam illi iuvenis ibi administraverat, pugnare non cessavit. 34 Tandem fessus et ab omnibus derelictus, Rodberto comiti consobrino suo se commisit, et captus est, et ab eodem paulo post Mathildi comitissae oblatus est. 35 Sic, sic vergente volubili rota fortunae, de solio regni praecipitatus est, et in ingenti munitione Brichton gemens et miser, proh dolor! incarceratus est. 36 Balduinus vero de Clara, caeterique praeclari tirones quos cum rege dixi descendisse et insigniter pugnasse, capti sunt. 37 Praecedenti nocte, dum plebs Dei vigilias in honore Virginis matris celebraret, et matutinorum generalem synaxim ecclesiastico ritu solemnizandam exspectaret, in occiduis partibus, in Gallia scilicet ac Britannia, nimius imber grandinis et pluviae factus est, et cum ingenti coruscatione mugitus terribilis tonitrui auditus est. 38 Ipso die, dum rex pugnaturus Missam audiret, et multiplici, ni fallor, cogitatu et cura intrinsecus laboraret, cereus consecratus in manu eius fractus est, et, multis spectantibus, ter lapsus est. 39 Hoc plane infelix praesagium quibusdam sophistis visum est, et ipso die in lapsu principis manifeste detectum est.
Ordericus Vitalis, Historia ecclesiastica, LIBER DECIMUS TERTIUS., , XX. Concilium Romanum. Audinus Ebroicensis episcopus. Gesta episcoporum Salesburiensis et Heliensis. Mathildis Andegavensis comitissa transfretat in Angliam. Eventus varii. <<< >>> XXII. Eventus varii post captionem regis Stephani. Finis huiusce Operis. Piae meditationes.
monumenta.ch > Ordericus Vitalis > Ordericus Vitalis, Historia ecclesiastica, p3, p14, XXI. Turbationes et rebelliones in Anglia. Stephanus rex captus est in Anglia ab Andegavensibus.